Wyniki egzaminów czeladniczych zostaną ogłoszone w dniu 31 sierpnia 2024 r. i to one zdecydują o uzyskaniu kwalifikacji zawodowych zdających na poziomie czeladnika.
Od 2022 r. – czyli już po raz trzeci – organizujemy egzaminy czeladnicze (tzw. sesję egzaminacyjną) dla młodocianych pracowników – uczniów trzecich klas szkół branżowych I stopnia, zgodnie z nowymi zasadami, jakie wprowadza art. 44q Ustawy o systemie oświaty.
Wciąż najwięcej problemów i wątpliwości sprawia nam na poziomie rekrutacji kandydatów do egzaminów skierowanie ucznia na właściwy egzamin, czyli usta lenie – zgodnie z ustawą o rzemiośle – czy pracodawcy, u którego uczeń odbywał praktyczną naukę zawodu, przysługuje status rzemieślnika, czy też go nie posiada.
W pierwszym przypadku uczniowie zdają egzamin czeladniczy przed komisją egzaminacyjną Izby Rzemieślniczej, a w drugim są kierowani do egzaminu zawodowego w Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej.
To jedno z najważniejszych kryteriów do spełnienia, ponieważ przystąpienie przez ucznia do odpowiedniego egzaminu jest niezbędnym warunkiem, aby uczeń uzyskał świadectwo ukończenia branżowej szkoły I stopnia, a pracodawca miał prawo do ubiegania się o wypłatę dofinansowania kosztów kształcenia.
Przygotowania do sesji egzaminacyjnej 2024 rozpoczęliśmy już w listopadzie 2023.
Wdrażanie procedury umożliwiającej sprawne przeprowadzenie egzaminów czeladniczych, a w szczególności dotrzymanie terminów umożliwiających szkołom wydanie świadectw ukończenia szkoły, wymaga ścisłej współpracy pomiędzy Izbą, Cechami i Szkołami. Zorganizowaliśmy robocze spotkanie dla pracowników Cechów upoważnionych do sprawowania nadzoru nad przedbiegiem kształcenia zawodowego u pracodawcy z udziałem przedstawiciela Kuratorium Oświaty, pod czas którego omawiane były wszystkie aspekty organizacji sesji.
Do egzaminów czeladniczych w okresie od 17 kwietnia br. do 12 czerwca br. przystąpiło 1134 uczniów branżowych szkół I stopnia z całego Dolnego Śląska. Egzaminy odbywały się w Izbie oraz w terenie (tzw. egzaminy wyjazdowe). Taki sposób organizacji egzaminów przy współudziale Cechów jest u nas praktykowany od wielu lat, a młodzież nie jest narażona na niedogodności związane z dojazdem
do Wrocławia.
W tym roku sesja była także „egzaminem próbnym” dla nowych członków komisji egzaminacyjnych. Przypomnijmy, że w ubiegłym roku zakończyła się kadencja komisji egzaminacyjnych i zgodnie z przepisami zostały powołane nowe składy komisji egzaminacyjnych czeladniczych mistrzowskich oraz sprawdzających na czas trwania kadencji 2023–2028.
Wśród uczniów zdających egzaminy najliczniejszą grupę od wielu lat stanowią fryzjerzy, mechanicy pojazdów samochodowych, kucharze, cukiernicy oraz kolej no takie zawody, jak murarz-tynkarz, monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie, ślusarz, operator obrabiarek skrawających, stolarz, piekarz, elektryk, tapicer, lakiernik samochodowy, blacharz samochodowy, monter sieci i instalacji sanitarnych.
Uczniowie wybrali także te mniej popularne zawody, jak fotograf, elektromechanik, kamieniarz, krawiec, zdobnik ceramiki, zdun.
Trudno na tym etapie ocenić, jak „wypadły” tegoroczne egzaminy w rzemiośle – analizy wyników egzaminów będziemy mogli dokonać najwcześniej po 31 sierpnia 2024 r., tj. po ich oficjalnym ogłoszeniu.
Członkowie komisji egzaminacyjnych podkreślili jednak, że egzamin w rzemiośle nie jest łatwy zarówno dla zdającego, jak i oceniającego. Składa się z dwóch etapów: części praktycznej i teoretycznej. Każda z nich wymaga wiedzy i przygotowania, do tego dochodzi stres egzaminacyjny, który nie zawsze jest motywujący. Egzaminator musi ocenić wiedzę teoretyczną i praktyczną zdającego jedną oceną – sprawiedliwą i motywującą do dalszego poszerzania wiedzy i umiejętności.
Wyraźnie dostrzegalna była różnica w przygotowaniu uczniów do egzaminu w stosunku do ostatnich dwóch lat, gdy uczniowie byli obciążeni negatywnymi skutkami pandemii. Bardzo cieszy fakt, że z roku na rok coraz więcej zdających deklaruje chęć dalszej nauki w szkole branżowej II stopnia, której ukończenie po zdaniu egzaminu zawodowego umożliwia uzyskanie dyplomu zawodowego na poziomie technika oraz uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego.
Przypomnijmy jeszcze kilka ważnych kwestii zarówno dla ucznia, jak i pracodawcy, które obowiązują od 2022 r.
- Po przystąpieniu do egzaminu czeladniczego uczeń-pracownik młodociany kontynuuje naukę w szkole oraz u pracodawcy, bowiem przystąpienie do egzaminu czeladniczego nie kończy nauki zawodu. Nauka zawodu u pracodawcy trwa do 31 sierpnia 2024 r. (zgodnie z zawartą umową).
- Umowa z młodocianym, który dokształca się w branżowej szkole zawodowej I stopnia w celu przygotowania zawodowego, jest zwierana tak, jak rozpoczyna się rok szkolny – od 1 września pierwszego roku nauki – do 31 sierpnia w trzecim roku nauki. W przypadku umów, których okres nauki zawodu kończy się np. we wrześniu, październiku, listopadzie itp. – nauka zawodu trwa do daty zdania egzaminu czeladniczego tj. 31 sierpnia 2024 r. (zgodnie z ustaleniami z Ministerstwem Edukacji i Nauki).
- Młodociany, który nie przystąpił do egzaminu czeladniczego w terminie do czerwca, tj. do dnia posiedzenia rad pedagogicznych w szkołach, a w uzasadnionych przypadkach do sierpnia danego roku – powtarza ostatnią klasę swojej szkoły.
Osoby, które zdały egzamin czeladniczy z wynikiem pozytywnym, otrzymają Świadectwo Czeladnicze wraz z Suplementem.
Jest to dokument państwowy opatrzony pieczęcią z godłem państwowym, który daje uprawnienia do wykonywania zawodu w kraju i za granicą.
Zmiany w przepisach
W dniu 16 kwietnia br. Ministra Barbara Nowacka podpisała rozporządzenie zmieniające rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 stycznia 2017 r. w sprawie egzaminu czeladniczego, egzaminu mistrzowskiego oraz egzaminu sprawdzającego, przeprowadzanych przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych.
Rozporządzenie wejdzie w życie 14 dni po jego opublikowaniu.
Zmiany zawarte w rozporządzeniu zmieniającym wynikają z konieczności dostosowania do przepisów ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o dokumentach publicznych i wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 1 lipca 2022 r. w sprawie wykazu minimalnych zabezpieczeń dokumentów publicznych przed fałszerstwem, związanych m.in. z dostosowaniem wzorów druków świadectwa czeladniczego, dyplomu mistrzowskiego, zaświadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego i duplikatu tych dokumentów do zabezpieczeń przed fałszerstwem
wymaganych dla dokumentów publicznych.
Najważniejsze zmiany to nowe wzory:
- świadectwa czeladniczego, dyplomu mistrzowskiego, zaświadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego;
- blankietu duplikatu dla ww. dokumentów publicznych;
- określenie zabezpieczeń przed fałszerstwem dla ww. dokumentów publicznych.
Do dnia 12 lipca br. izby rzemieślnicze będą wydawały świadectwa czeladnicze, dyplomy mistrzowskie i zaświadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego według wzorów określonych w przepisach dotychczasowych.
